سلامت افراد جامعه یکی از عوامل اصلی پویایی و رشد و توسعه آن جامعه است و برای تأمین سلامت جامعه اصلیترین عامل، غذای سالم و مطمئن است. غذای ناسالم موجب خمودگی انسانها، غیر فعال شدن بخش مهمی از جامعه و درگیری عده دیگری برای خدمت رسانی به بخش بیمار و ناسالم شده و خسارت جبران ناپذیری برای جامعه ببار می آورد. سلامت کامل افراد جامعه زمانی تامین می شود که غذای سالم و کافی در دسترس سلول های بدن قرار گیرد.
مدیر گروه تحقیقات صنایع غذایی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجانشرقی در گفتوگو با خبرنگار ایسنا، اظهار کرد: تغذیه سالم در پیشگیری از انواع بیماریها و بهویژه بیماری سرطان نقش بسیار مهمی ایفا میکند، بنابراین باید در زندگی خود به داشتن تغذیه سالم توجه ویژهای داشته باشیم.
«محرمعلی برخورداری»، خاطرنشان کرد: شرط اول دستیابی به این مهم، سلامت مواد اولیه غذایی وانجام مراحل بعدی تا مرحله مصرف است، اما در شرایط حاضر سلامت فرآورده های غذایی دستخوش عوامل زیادی است. استفاده از کودهای شیمیایی، آفتکشها، علف کشها و قارچ کشها از جمله عوامل تهدید کننده سلامت مواد غذایی هستند.
برخورداری، با اشاره به سرانه مصرف مواد غذایی در سطح خانوارهای ایرانی ادامه داد: در سطح خانوارهای ایرانی، سرانه مصرف موادی مانند نان و برنج ۵ درصد، روغن ۲۰ درصد، قند و شکر ۳۸ درصد بیشتر از مقدار توصیه شده است، بر این پایه می توان دریافت که مصرف خانوارهای ایرانی تا چه میزان از یک الگوی سالم فاصله دارد که همین امر زمینه افزایش وزن و به دنبال آن دچار شدن به بیماری های متعدد قلبی و عروقی و برخی از سرطان ها را فراهم می کند، بنابراین به نوعی می توان گفت، مهمترین علت مرگ و میر در ایران تغذیه نامناسب در خانوارها است.
مدیر گروه تحقیقات صنایع غذایی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجانشرقی یادآور شد: الگوی مصرف مواد غذایی در کشور نسبت به الگوی مصرف سالم اختلاف زیادی دارد. به همین علت هم از آن به عنوان علل سوء تغذیه یا علل مرگ و میر نام برده می شود.
وی از جایگزین شدن فست فود به جای تغذیه سالم گفت و افزود: در گذشته سبزی تازه، میوه و انواع گوشت در غذاها خودنمایی میکرد و این روزها فستفودها جای اینگونه تغذیه سالم را گرفتهاند. اگر این روزها به کودکان پیشنهاد آبگوشت یا آشرشته بدهید، روی برمیگردانند و ترجیح میدهند فست فود، لازانیا یا انواع ماکارانیها را انتخاب کنند و به همراه غذا نوشابه سیاه بنوشند تا انواع آبمیوه یا دوغ!.
برخورداری با اشاره به مهمترین راهکار برای ترغیب مردم به مصرف غذای سالم خاطرنشان کرد: مهمترین راهکار برای ترغیب مردم به مصرف غذای سالم، داشتن برچسب های بهداشتی روی محصول بوده که توسط مراجع ذیربط و صلاحدید مورد تائید قرارگیرد و در واقع دارای شناسنامه محصول در تمام جنبه ها از لحاط کیفی، کمی و بهداشتی باشد.
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجانشرقی نیز در گفتوگو با خبرنگار ایسنا اظهار کرد: انسان برای رشد، نیازمند مواد غذایی مناسب و مفید است و کیفیت زندگی او با چگونگی تغذیه آن پیوندی عمیق دارد، چون مواد غذایی مختلف سبب ایجاد انرژی در بدن میشود و زمینه رشد وی را فراهم میکند، افرادی که بهصورت کافی تغذیه نمیکنند، دچار مشکلهای فراوانی میشوند و در نگاهی دیگر باید دانست مصرف بیش از اندازه مواد غذایی نیز آسیبهای فراوانی را برای افراد ایجاد میکند، بنابراین باید همواره به حفظ تعادل در این باره توجه داشت و بهمنظور مصرف متعادل آن تلاش کرد اما در این میان مردمان برخی کشورها به نوع مواد مصرفی و میزان استفاده از آن دقت نمیکنند و بیش از استانداردهای مطرح شده به اسراف مواد غذایی مبادرت میپردازند.
«جابر سلیمانی»، افزود: مصرف روغنهای حیوانی و جامد در گذشته بیشتر بود. روغنهای جامد دوستدار قلب نیستند اما چون مردم تحرک بیشتری داشتند و غذاهای چرب به خوبی متابولیزه میشدند، کمتر شاهد عوارض آنها بودیم.
وی با اشاره به کاهش عمر مفید موادغذایی در فریزر خاطرنشان کرد: در گذشته مردم سعی میکردند سبزیها و انواع گوشت را تازه استفاده کنند اما امروزه همه نوع مواد غذایی را فریز یا کنسرو میکنند. مسأله اینجاست که عمر مواد مفید مواد غذایی پخته در فریزر نصف میشود، بنابراین فریز کردن برای استفاده درازمدت، روش مناسبی نیست. اگر سبزی خام را بتوان شش ماه در فریزر نگهداری کرد، زمان مناسب برای نگه داشتن سبزی پخته سه ماه است.
سلیمانی حفظ سلامت جامعه را ضروری دانست و ادامه داد: در شرایط فعلی که تحول نظام سلامت در جامعه مطرح است، توجه به پیشگیری و حفظ سلامت جامعه، از درمان که برای برگرداندن سلامت از دست رفته است، اهمیت بیشتری دارد و باید به آن توجه بیشتر شود.
کارشناس صنایع غذایی و عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجانشرقی یادآور شد: مصرف روغنهای حیوانی و جامد در گذشته بیشتر بود. روغنهای جامد دوستدار قلب نیستند اما چون مردم تحرک بیشتری داشتند و غذاهای چرب به خوبی متابولیزه میشدند، کمتر شاهد عوارض آنها بودیم.
وی افزود: متأسفانه امروز مصرف میوه کمتر و انواع کیک و شیرینی جایگزین آن شده که همگی ما با عوارض این دسته از خوراکیها آشنایی داریم.
سلیمانی از عواملی اصلی پیشگیری از بیماری گفت و خاطرنشان کرد: یکی از عوامل اصلی برای پیشگیری از بیماریهای مختلف و از جمله سخت و پرهزینه و لاعلاج توجه به سلامت غذا و تغذیه مناسب است. امیدواریم به این مهم توجه بیشتری انجام شود.
بر اساس این گزارش، تعادل و تنوع، رمز تغذیه خوب و مناسب است و برای اطمینان از اینکه خوب غذا می خوریم باید این راز را بدانیم. تعادل یعنی مصرف مقادیری از مواد غذایی که ضمن تأمین نیازهای بدن، موجب اضافه وزن نشود، یعنی انرژی دریافتی به اندازهای باشد که به اصطلاح سوخته یا مصرف شود. تنوع یعنی بدون اینکه اضافه بخوریم از مواد مختلف غذایی که در چهار گروه اصلی غذایی قرار دارند بهره ببریم.
سلولهای بدن ما گوناگون هستند و نیازهای متفاوتی دارند تنها با تنوع دادن به نوع مواد غذایی که انتخاب می کنیم می توانیم این نیازهای مختلف را پاسخگو باشیم. اگر این دو اصل در برنامه غذایی روزانه فرد، خانواده و جامعه رعایت شود می توان با اطمینان گفت که بار بیماری ها کمتر و طول عمر، بیشتر می شود.
