ناتالی گوله” در ٤بخش به تحلیل تنش میان ایران و عربستان میپردازد”:
جنگ اقتصادی و برتری جویی در پشت پرده مذهب
در پشت اختلاف نظرهای اعتقادی و مذهبی و خصومت آبا اجدادی و غیرمنطقی بین ایران و عربستان سعودی، نوعی کشمکش، برتری جویی غرورآمیز و یک مبارزه اقتصادی نیز پنهان شده است.
کشورهای حوزه خلیج فارس و در رأس آنها عربستان سعودی هیچگاه توافق هستهای ایران را نپذیرفتند و در این مورد همچنان خشم و ناخشنودی خود را نسبت به آمریکا حفظ کرده اند
از سوی دیگر ضرورت ایجاب کرد که پادشاهی وهابی نه تنها مجبور به مبارزه بر علیه داعش شود بلکه ثابت کند که مبارزه با داعش خواست واقعی عربستان نیز بوده است، هرچند که خودش سرمایهگذار تاریخی داعش بوده است.
بنابراین عربستان علاوه برشماری مجازاتهای اعدام در آغاز سال جاری میلادی، ناچار شد ائتلافی قدرتمند از ۳۴ کشور تشکیل دهد.
در این شرق پیچیده هیچ چیز تصادفی نیست. بنابراین عربستان سعودی خوب می دانست که با اعدام یک شیخ شیعه مخالف رژیم ، نه تنها باعث تحریک خشم و تظاهرات در خیابانهای تهران خواهد شد بلکه خشم اقلیتهای شیعه منطقه همچون بحرین ، یمن و لبنان را هم بر خواهد انگیخت. این یک حرکت حساب شده از طرف عربستان سعودی برای تحریک رقیب بزرگ خود، ایران بود. این در حالیست که ایران برای بازگشت به قلب صحنه سیاست جهانی در تلاش است و تهران نیز به گذرگاه اجتناب ناپذیر سیاستمداران، جهانگردان و بازرگانان تبدیل شده است.
عربستان گرفتار یک سیستم حکومتی پیچیده است
احیا و بازگشت ایران به صحنه جهانی برای عربستان غیر قابل تحمل است. چون
در حالی که عربستان سعودی مواجه با یک کسری بودجه تاریخی به میزان ۸۷ میلیارد دلار ، مطابق با ۲۰درصد از تولید ناخالص داخلی خود شده است، ایران به زودی به بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار از دارایی های مسدود شده خود در جهان دست پیدا خواهد کرد
عربستان سعودی در یک سیستم حکومتی بسیار پیچیده عمل می کند و با حس طرد و رانده شدن از سوی آمریکا، احساس می کند با تبدیل شدن به متحد دست دوم این کشور از جایگاه پیشین خود پائین آمده است. بنابراین عربستان ناچار است ثابت کند که واقعاً میخواهد با تروریسم مبارزه کند.
از سوی دیگر، با اعدام یک رهبر شیعه و با تحریک تمام شیعهها نشان داد که میخواهد کنترل خلیج را به دست گیرد خلیجی که از نظر عربستان نمی تواند “خلیج فارس” باشد.
رئیس جمهور ایران ، روحانی، بسیار خوب عمل کرد، اما تمام کلیدها را در دست ندارد
در برابر شرایط بوجود آمده حسن روحانی باهوشمندی عمل کرد. او نه تنها به محکوم کردن تظاهرات غیر مجاز پرداخت بلکه شماری را نیز دستگیر و برای جلوگیری از وخامت اوضاع تمام تلاش خود را کرد
اما این جرم و حمله به سفارت عربستان در نهایت به سود چه کسانی تمام میشود و چه کسانی از این مسئله سود می برند؟
مسلما به سود محافظه کاران ایران خواهد بود ، همان کسانی که با توافق هسته ای و بازگشایی ایران نیز مخالف بودند.
اینها همان محافظه کاران مبارزات انتخاباتی ماه فوریه هستند که به سفارت عربستان سعودی در ایران حمله کردند، رخدادی که یاداور تصاویر حمله به سفارت آمریکا در زمان انقلاب بود.
مسلما روحانی نمی تواند اجازه دهد که تمام تلاش های چند ساله وسود به دست آمده از توافق هسته ای به هدر رود ، اما او تمام کلیدها را در دست ندارد.
اگرچه آمریکا نیز به گونه ای مخالفت خود را با دولت عربستان ابراز کرده است ، اما استراتژی سعودی ها روشن است : تخریب گام به گام فرایند بازگشت ایران به صحنه بین المللی جهانی.
برای این منظور عربستان نه تنها تلاش در مشارکت با امیران خلیج فارس را دارد بلکهکوشش می کند با ترکیه و به ویژه اسرائیل هم همکاری داشته باشد
ظاهرا این اصطلاح که « دشمنان دشمنان ما دوستان ما هستند » ، در سطح دولتها نیز عمل میکند.
منطقهای بسیار نظامی
فقط اندکی تحریک برای منطقه ای که در حال حاظر بسیار نظامی و مسلح شده کافی است تا آتشی شعله ور شود ، یا به شکل مستقیم، یا از طریق واسطه هایی که ایران قادر به کنترل آنها نیست.
اگرچه نفوذ ایران قوی و واقعی است ، اما در حال حاظر ایران نه تنها بر عملیات شبهه نظامیان یمن ، بلکه بر حزب الله ، اقلیت شیعه عربستان و اقلیت شیعه بحرین نیز کنتزل لازم را ندارد.
من شک دارم که روحانی بتواند مدت زمان زیادی از جنگهای این گروههای خارجی اجتناب کند و هم زمان نیز در سطح ملی با مخالفان محافظه کار در ایران مبارزه کند.
بیم آن می رود که همانند زمان جنگ بین ایران و عراق ، جهان غرب از رقبای ایران، که در راس آنها اسرائیل قرار دارد، حمایت کند.
به نظر می رسد که سکوت ناراحت کننده سفرا این نکته را تاکید می کند.
اما امروز جهان برای مبارزه با داعش به وحدت نیاز دارد و ما شاهد افزایش بی جهت یک فشار دیپلماتیک در ایران و عربستان هستیم.
تمام تعادل و ثبات این منطقه استراتژیک در خطر است و به نظر می رسد که فروشندگان اسلحه روزهای خوبی در پیش رو دارند.
رادیو فرانسه
اما باید از تمام عوامل تشدید کننده جنگهای فرقه ای بین شیعه و سنی اجتناب کنیم. چیزی که هم اکنون در حال شکل گیری در مقابل چشمانمان هست ، شاید در نهایت بر علیه خود ما عمل کند و دامنه آتش آن از این هم فراتررود