آنفلوانزای فوق‌حاد پرندگان در دو سال گذشته تلفات گسترده‌ای را صنعت طیور تخم گذار کشور به جا گذاشته است به طوری که در سال جاری بیش از ۲۵ میلیون قطعه مرغ به خاطر ابتلا به این بیماری معدوم شده اند که عمده مربوط به طیور تخم گذار بوده است.
به تازگی سویه جدیدی از این بیماری در منطقه پارک ملی بوجاق کیاشهر گیلان مشاهده شده است و منجر به مرگ بیش از ۱۰۰۰ پرنده مهاجر شده است اما این سویه قابل انتقال به انسان بوده یا در واقع بیماری مشترک با انسان است و حتی می تواند موجب مرگ ما می شود.
مصاحبه تفصیلی ابراهیم نژادرفیعی خبرنگار کشاورزی خبرگزاری تسنیم با علیرضا رفیعی پور رئیس سازمان دامپزشکی کشور در این ارتباط در ذیل مطلب آمده است.
سوال : سویه جدیدی از آنفوآنزای فوق حاد پرندگان در کشور بروز کرده است، این بیماری در چه سطحی قرار دارد و مردم در مواجه با آن چه باید بکنند؟
آنفلوانزای فوق‌حاد پرندگان تحت تیپ‌های مختلف ایجاد می‌شود که در کشور ما نیز سویه‌های H5N8، در ۲ سال گذشته گزارش شده است، اما در هفته قبل سویه‌جدیدی از این بیماری با عنوان H5N6 در پارک ملی بوجاق کیاشهر گیلان مشاهده شد که پرندگان وحشی در آن تلف شده بودند؛ سویه جدید این بیماری به صورت قطعی توسط دامپزشکی تایید شد.
با توجه به این که گزارش شده سویه جدید بیماری آنفلوانزای فوق‌حاد پرندگان یعنی H5N6 می‌تواند به انسان منتقل شود، برای ما خطر آفرین است.
این بیماری ممکن است در پارک‌های ملی یا تالاب‌های دیگری نیز در کشورمان وجود داشته باشند، بنابراین توصیه می‌شود که افراد در شرایط فعلی از ورود به این اماکن خودداری کنند و به پرندگان مهاجر نزدیک نشوند و حتی برای آنها غذا ندهند.
سوال:آیا تنها ورود به منطقه “بوجاق کیاشهر گیلان” که در گیر سویه جدیدی از آنفوآنزای فوق حاد پرندگان است، برای سلامت افراد خطرآفرین بوده یا هشدارهای شما درباره این بیماری مربوط به کل کشور است؟
درست است که این رویداد تنها در نقطه یادشده مشاهده شده است و ما در سایر مناطق کشور مورد جدیدی را مشاهده نکرده‌ایم، اما افراد در کل کشور باید مراقب این بیماری باشند و از ورود به تالاب‌ها، آبگیرها و مکان‌های گردشگری که این پرندگان به آنجا مهاجرت می‌کنند خودداری کنند.
دراماکنی که بیماری به صورت قطعی در آن گزارش شده است، رفت و آمد مردم به آن ممنوع شده است، اما در تالاب‌های دیگر که افراد اجازه رفت و آمد دارند نیز با رعایت شرایط ایمنی مانند ضدعفونی خودرو و یا سایر وسایل نقلیه، رفت و آمد امکانپذیر است.
مردم در صورت مشاهده پرنده مرده با ۱۵۱۲ تماس گیرند
مردم در صورت مشاهده تلفات پرندگان به ویژه پرندگان آبزی مانند پلیکان، مرغ‌آبی و… با سازمان دامپزشکی تماس بگیرند و گزارش دهند، این تلفات حتی ممکن است در خیابان یا پشت بام منزل آنها مشاهده شود.
ما درهر ساعتی از شبانه‌روز با تلفن ۱۵۱۲ آماده دریافت گزارشات مردمی هستیم، همچنین افراد می‌توانند به نزدیکترین دامپزشکی محل مراجعه کنند. همکاران ما بعد از دریافت گزارشات به سرعت به محل مراجعه و با شرایط خاصی آن پرنده را جمع‌آوری کرده و به آزمایشگاه منتقل می‌کنند.
ممکن است که مردم پرندگان مرده‌ای را هم مشاهده کنند دلیل مرگ آنها چیز دیگری باشد و به سویه جدید آنفلوانزای فوق‌حاد پرندگان (H5,N6) مبتلا نباشند اما در هر حال موارد احتیاطی باید رعایت و عامل مرگ پرنده مشخص شود.
سوال: آیا پرندگان شهری مانند یاکریم، کفتر، گنجشک و کبوتر نیز حامل بیماری آنفلوانزای فوق‌حاد پرندگان مشترک با انسان هستند ؟
پرنده‌های شهری یاد شده می‌تواند عامل انتقال این بیماری باشند؛ پرندگانی که با این بیماری مواجه هستند در فاصله زمانی ۳ تا ۷ روز به طور معمول می‌میرند.
تلفات هر پرنده‌ای می‌تواند دلیلی برای بیماری آنفلوانزای فوق‌حاد پرندگان باشد و مردم باید تمام تلاش خود را انجام دهند تا گزارشات تلفات پرندگان را به دامپزشکی اعلام کنند.
مشخصات ظاهری پرندگان مبتلا به آنفلوانزای فوق‌حاد پرندگان
سوال: شکل ظاهر پرندگانی که به این بیماری مرگ آفرین مشترک با انسان مبتلا شده‌اند چگونه است؟
پرندگانی که به این بیماری مرگ‌آفرین مبتلا شده‌اند، ظاهری مانند انسانی دارند که به بیماری سرماخوردگی دچار شده است، بی‌حالند، آب از مجاری تنفسی آنها ترشح می‌شود، چشم آنها متورم است و در کل پژمردگی، کزکردن و صرفه‌کردن در شرایط ظاهری آنها مشهود است و نمی‌تواند غذا بخورند یا جست و خیز داشته باشند.
سوال: گزارشی از ابتلای انسان به بیماری آنفلوانزای فوق‌حاد پرندگان در کشورمان وجود دارد؟
هیچ موردی از ابتلای افراد به این بیماری در کشورمان گزارش نشده است؛ سویه‌های H5N1 و H5N6 می‌تواند انسان را به انفلوانزای فوق‌حاد پرندگان مبتلا کند که اکنون سویه H5N6 در کشور گزارش شده است و می‌تواند تلفات انسانی داشته باشد.
سازمان دامپزشکی با همکاری محیط زیست و دانشکده‌های علوم پزشکی اقدامات بهداشتی لازم را در منطقه انجام می‌دهند که این امر درواقع خود نوعی پیشگیری است.
مرگ ۱۰۰۰ پرنده مهاجر به دلیل آنفلوآنزا
سوال: صنعت طیور و مرغ‌های محلی در کشور نیز با سویه جدید این بیماری مواجه بوده‌اند؟
در مرغ‌داری‌های صنعتی و حتی بومی کشور موردی از ابتلا به سویه جدید بیماری آنفلوانزای فوق‌حاد پرندگان که قابل انتقال به انسان است گزارش نشده، اما حدود هزار مرغ‌آبی و پرنده آبزی در پارک ملی بوجاق در کیاشهر استان گیلان مشاهده شده است اما بعد از آن دیگر گزارش جدیدی نداشتیم.
مردم نگران سلامت مرغ و تخم مرغ نباشند
سوال:مردم مرغ و محصولات طیور را از کجا و تحت چه شرایطی می‌توانند خریداری کنند؟
مردم می‌توانند محصولاتی که تحت نظارت دامپزشکی به بازار عرضه می‌شود و در واقع پروانه بهداشتی دارند را با خیال راحت مصرف کنند؛ در غیر این صورت حتماً از خرید خودداری شود و در صورت مشاهده چنین شرایطی آن را به دامپزشکی اعلام کنند تا ما از عرضه محصولاتی که ممکن است جان مردم را به خطر بیندازد، جلوگیری کنیم.
سوال: تخم‌مرغ‌های محلی نیز در شرایط فعلی قابلیت مصرف دارند؟
هر اقدامی که دامپزشکی در حوزه صنعتی انجام می‌دهد در حوزه طیور محلی نیزانجام می دهد و همکاران ما به طور روزانه تولیدات روستاییان را تحت نظارت خود دارند و اگر گزارشی از بیماری فوق‌حاد پرندگان در روستایی داشته باشیم، تمام پرندگان و تخم‌مرغ آنها را جمع‌آوری کرده و معدوم می‌کنیم؛ بنابراین اگر روستایی دچار این بیماری نشده باشد مرغ و تخم‌مرغ آن مشکلی برای مصرف ندارد.
عملیات مایه‌کوبی، واکسیناسیون در طول ۱۲ ماه سال به طور مرتب در روستاهای کشور انجام می‌شود و مردم روستایی نیزبا توجه به این که با طیور خود زندگی می‌کنند در صورتی که کوچکترین تلفاتی را مشاهده کنند آن را به دامپزشکی اعلام کرده و ما نیز اقدامات لازم برای درمان را انجام می‌دهیم و در صورت لزوم معدوم می‌کنیم.
سوال: وضعیت بازارچه‌های محلی که در آنها پرندگان وحشی به فروش می‌رسد در شرایط فعلی که با آنفلوآنزا رو به روهستیم چگونه است و چه خطراتی برای انسان دارند؟
هر محلی که بخواهد با تجمع حیوان و پرندگان مواجه باشد و محصولاتی که در آن وجود دارد تحت نظارت یا هویت‌دار نباشند، می‌توانند برای سلامتی انسان خطرناک باشد.
بازارچه‌های محلی فروش پرندگان را تعطیل کنید
دامپزشکی به دستگاه‌های مرتبط نظیر مراجع قضایی و انتظامی اعلام کرده که در شرایط فعلی باید جلوی عرضه پرندگان وحشی گرفته شود. ما توصیه خود را به مراجع ذیصلاح اعلام می‌کنیم که حتماً تا زمانی که موضوع بیماری آنفلوانزای فوق‌حاد پرندگان به شکل فعلی خطرناک باشد، باید بخشی را که در این بازارها اقدام به فروش پرندگان می‌کنند، تعطیل کنند، زیرا می‌تواند عامل انتقال بیماری به طیور کشور و حتی انسان باشد.
سوال: اگر این ویروس به انسان منتقل شود، آیا مانند پرندگان برای انسان نیز مرگ‌آفرین است ؟
این بیماری می‌تواند خطر حداکثری و مرگ برای انسان داشته باشد؛ برای جلوگیری از انتقال این بیماری به سایر طیور و انسان ما دوشا‌دوش وزارت بهداشت، دانشکده علوم پزشکی و مراکز بهداشتی شهرستان‌ها به صورت شبانه‌روزی در حال فعالیت هستیم که این اقدامات خود می‌تواند منجر به پیشگیری شود.
