جنگل از دید عموم مردم فضایی با نشاط برای گردشگری و از نظر بسیاری از ساکنان درون و حاشیه آن جنگل محلی برای کسب درآمد و امرار معاش است، اما ارزشهای علمی، اقتصادی و گردشگری تنها بخشی از کارکردهای مهم جنگل است. کشورهای توسعه یافته بر اساس تجاربشان به اهمیت آن پی بردهاند و همواره به دنبال بهبود کمی و کیفی آن هستند.
تولید اکسیژن و کاهش آلایندهها یکی از موثرترین ارزش جنگلها در زندگی انسان است. در مجموع ۶۰ درصد از اکسیژن مصرفی جهان توسط پوشش گیاهی تولید میشود. بر اساس برخی برآوردها هر هکتار جنگل قادر است ضمن جذب گاز کربنیک سالانه ۲.۵ تن اکسیژن (نیاز ۱۰ نفر در سال) را آزاد کند. کاهش آلودگی صوتی، جذب گرد و غبار، جذب برخی گازهای شیمیایی و از بین بردن بسیاری از باکتریها، قارچهای تک سلولی و حشرات مضر از فواید دیگر درختان مناطق جنگلی محسوب میشود.
تعدیل آب و هوا
پوشش جنگلی باعث کاهش ماکسیمم دما و افزایش مینیمم دما و در مقایسه با مناطق عاری از درخت سبب اعتدال در وضعیت آب و هوا میشود.
کنترل آبهای سطحی و تغذیه سفرههای آب زیرزمینی
برای نفوذ یک لیتر آب در اراضی جنگلی پهن برگ هفت دقیقه و ۴۰ ثانیه، در اراضی کشاورزی ۴۶ دقیقه و ۴۶ ثانیه و در محیط خارج از جنگل چهار ساعت و ۲۶ دقیقه و ۴۰ ثانیه وقت لازم است. به عبارتی در عرض یک ساعت در زمین جنگلی پهن برگ ۸.۴ لیتر، در زمین کشاورزی ۱.۲۹ لیتر و در محیط خارج از جنگل ۰.۲۲ لیتر آب وارد خاک میشود. این نتایج نشان دهنده اهمیت پوشش گیاهی بهویژه جنگلها در جلوگیری از بروز سیل همچنین جلوگیری از تبخیر و تغذیه بهتر سفره آب زیرزمینی است همچنین جنگل منشاء بسیاری از رودخانهها و چشمههاست.
حفظ و تولید خاک
صدها سال طول میکشد تا یک سانتیمتر خاک حاصلخیز شود. با وجود پوشش گیاهی بهویژه از نوع جنگلی علاوه بر اینکه خاک دچار فرسایش آبی و بادی نمیشود، کیفیت آن نیز تقویت میشود. نتایج یک آزمایش ۱۰ ساله نشان میدهد که میزان خاک از دست رفته (فرسایش یافته) در مناطق عاری از پوشش گیاهی بیش از ۱۰۰ برابر مناطق دارای پوشش گیاهی است.
تولید دارو
بر اساس گزارش سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری بیش از ۲۵ درصد از موارد مورد نیاز صنعت داروسازی مستقیما از درختان به دست میآید.
تولیدات صنعتی
هزاران فرآورده چوبی و سلولزی، صنعتی، شیمیایی و ساختمانی از جنگلها به دست میآید. از چوب جنگلها در تولید کاغذ، ابریشم و الیاف مصنوعی، فیلم عکاسی، مقوای فشرده، مصارف خانگی، راهآهن، روغن کشی، عایق سازی و تولید رنگ و موارد متعدد دیگر استفاده میشود.
اکوتوریسم
امروزه درآمد کشورهای توسعه یافته از طریق گردشگری در مناطق جنگلی چندین برابر برداشت چوب از آن است. حفظ ذخایر ژنتیک گیاهی و جانوری و تنوع زیستی از کارکردهای دیگر جنگلهاست.
منبع: ایسنا