اسناد تاریخی سازمان امنیت و اطلاعات کشور(ساواک) در دوران رژیم پهلوی، شانزدهم مرداد سال ۱۳۳۷ سندی را در رابطه با سپهبد شهید قره‌نی با مهر «خیلی محرمانه» ثبت کرده است که در نوع خود از ارزش تاریخی و اقتصادی مهمی برخوردار است. این سند مربوط به رئیس این سازمان و در مورد اعطای سه میلیون تومان با عنوان «عطیه همایونی» به سرلشکر سپهبد محمدولی قره‌نی است که البته این شهید از پذیرفتن آن در عین تحمل بدترین وضعیت مالی صرف‌نظر می‌کند.
به گزارش ایسنا، محمدولی قره‌نی سال ۱۲۹۲ در تهران به دنیا آمد و پدرش را که یکی از مدیران مخابرات تهران بوده است در ۱۰ سالگی از دست داد. از آن پس در کنار مادرش زندگی سختی را آغاز کرد. تحصیلات ابتدایی را در دبستان «گلبهار» اصفهان به پایان رساند و پس از یک سال، تحصیلات متوسطه خود را در دبیرستان «دارالفنون» تهران آغاز کرد و در دبیرستان نظام (دبیرستان ارتش) خاتمه داد.
سال ۱۳۰۹ وارد دانشکدهٔ افسری ارتش «مدرسهٔ صاحب‌منصبی» دورهٔ دهم و در سال ۱۳۱۱ با درجه ستوان دومی در رشته توپخانه فارغ‌التحصیل شد.
قره‌نی در زمان شاه و نظام طاغوت تا درجه سرلشکری ارتقاء یافت اما زمانی که متوجه اسلام‌زدایی و ستمکاری شاه و جنایات و خیانت‌های آمریکا در ایران شد، به تمام مزایای مادی و منزلت سرلشکری پشت پا زد.
سرلشکر محمدولی قره‌نی، نخستین رئیس ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی و همزمان عضو شورای انقلاب بود.
وی سال ۱۳۰۹ وارد دانشکده افسری شد و پس از کودتای ۲۸ مرداد به ریاست رکن دوم ارتش رسید. در مهرماه سال ۱۳۳۶ موفق به اخذ درجه سرلشکری شد ولی کمتر از یک‌سال بعد در تیرماه ۱۳۳۷ در پی کشف طرح کودتا علیه رژیم شاهنشاهی پهلوی دستگیر و پس از محاکمه و تحمل سه سال زندان از ارتش اخراج شد.
سپهبد قره‌نی سوم اردیبهشت ۱۳۵۸ به دست گروه «فرقان» به شهادت رسید. از «حمید نیکنام» و همفکرانش به عنوان ضارب و عامل ترور نام برده می‌شود. این ارتشی نخستین شهید ترور پس از پیروزی انقلاب شکوه‌مند اسلامی است.
مزار وی در قم و حرم حضرت معصومه (س) قرار دارد.
غائلهٔ کردستان در زمان او آغاز شد و او در این قضیه با تصمیم‌گیری قاطع و به موقع توانست جلوی پیشروی ضد انقلاب را بگیرد.
اواخر سال ۱۳۵۶ و اوائل ۱۳۵۷ که آغاز جنبش انقلابی مردم بود، او هنوز رابطه خود را با آیت الله طالقانی و گروه نهضت آزادی و روحانیون مخالف حفظ کرده بود. روز ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ با پیروزی انقلاب اسلامی و آغاز رسمی دولت، سرلشکر قره‌نی به ریاست ستاد ارتش منصوب شد. پس از انتصاب به ریاست ستاد ارتش روز ۲۴ بهمن ۵۷ به دفتر ستاد ارتش آمد و پس از پایین کشیدن عکس شاه و بالا بردن عکس امام خمینی(ره)، گفت: «ارتش شاهنشاهی که می‌گفتند، مجهزترین ارتش دنیاست و شاید هم از لحاظ وسایل و تجهیزات، چنین بود، ظرف چند ساعت متلاشی شد؛ زیرا ایمان و آرمان نبود.»
قره‌نی، غیر از چند تن، کلیه امرای ارتش را بازنشسته کرد و گفت: «دیگر در ارتش از ارتشبد و سپهبد خبری نیست» و در مقابل طبق دستور او تعدادی روحانی به سازمان‌های ارتشی راه یافتند و گفت، «ارتشیان باید از روحانیون تبعیت کنند.» وقتی همه امرا را بازنشسته کرد، مخالفان او در مطبوعات او را مورد اتهاماتی قرار دادند.
سپهبد قره‌نی در اواخر سال ۵۷ حمله عراق را پیش‌بینی می‌کرد و نگران شایعاتی بود که در آن روزها درباره تضعیف و حتی انحلال ارتش به گوش می‌رسید که ارتش ایران از هر سو هدف قرار گرفته بود، قره‌نی یک برنامه همبستگی مردم با ارتش ترتیب داد، سربازان در خیابان‌های پایتخت رژه می‌رفتند و شعار می دادند: «ارتش فدای مردم» و گروهی از مردم در پاسخ آنها می‌گفتند:«مردم فدای ارتش.» هدف سرلشکر قره‌نی از این کار بردن ارتش به میان مردم و بالا بردن روحیه سربازان بود.
آنچه یکی از اسناد تاریخی سازمان امنیت و اطلاعات کشور(ساواک) نشان می‌دهد، وقتی تیمسار ارتشبد «فردوست» هدیه سه میلیون تومانی محمدرضا پهلوی را برای ارتشبد شهید محمدولی قره‌نی می‌بَرد، شهید قره‌نی می‌گوید، مشغول نماز و عبادت است. این در حالی است که در آن زمان ارتشبد قره‌نی به دلیل قطع شدن حقوق و مزایا در سخت‌ترین شرایط مادی قرار داشته است.
